101 "UNTERMENSCHEN" HERMENSELIJKEN

Bedrag en Tijdspad

Contribute heeft Stichting Sovjet Ereveld met een bedrag van € 88.667,- gesteund om dit project mogelijk te maken. Het project is gestart eind maart 2024 en zal afgerond worden in maart 2025.

Het project zal plaatsvinden in het in ontwikkeling zijnde museum aan de Vlooswijkseweg 1b te Leusden.

Doelstellingen

• Hermenselijken van anoniem begraven en vergeten geraakte oorlogsslachtoffers, die op mensonterende wijze zijn behandeld in Leusden/Amersfoort
• De impact van oorlog op een gewoon gezin invoelbaar maken
• Meer kennis verspreiden over de rol van de Sovjet-Unie tijdens WO2 en de enorme impact die de oorlog op miljoenen gezinnen heeft gehad en op die van de op het Ereveld begraven slachtoffers in het bijzonder

De doelgroepen zijn:

• Scholieren
• Bezoekers begraafplaats Rusthof
• Bezoekers Kamp Amersfoort
• Sympathisanten Stichting Sovjet Ereveld
• Voormalige inwoners landen voormalige Sovjet-Unie die nu in Nederland wonen
• Geüniformeerden (in opleiding)
• Toeristen, op bezoek in de regio of specifiek voor oorlogserfgoed

Impact

• Een permanente plek creëren voor het vertellen van deze belangrijke verhalen
• Een groter publiek bereiken
• Bezoekers, jongeren in het bijzonder, confronteren met de gevolgen van een afgebrokkelde rechtsstaat, de uitsluiting van groepen mensen en de ‘ontmenselijking’ van mensen met een ander uiterlijk of een andere afkomst, met de bedoeling hun keuzes en gedrag in het dagelijks leven positief te beïnvloeden
• Toen en nu, daar en hier, jong en oud én verschillende nationaliteiten en religies verbinden (meer verbinding op intermenselijk niveau, minder polarisatie)
• De wereld een klein beetje beter maken: bijdragen aan een vreedzamere wereld

Projectspecificatie

Stichting Sovjet Ereveld zet zich in voor het hermenselijken van oorlogsslachtoffers uit de Sovjet-Unie, die decennialang anoniem en vergeten begraven hebben gelegen op het Sovjet Ereveld in Leusden. De Stichting realiseert nabij het Ereveld, dat gevestigd is op Begraafplaats Rusthof in Leusden, een museum, waar de verhalen die achter de grafstenen schuilgaan beleefd kunnen worden middels een VR-experience, films en tentoonstellingen. Hier gaan ze de verhalen van de langdurige impact van oorlog op gewone gezinnen op beklijvende wijze vertellen.

Met hulp van de Contribute Foundation wordt een permanente expositie gerealiseerd over 101 Sovjetsoldaten uit hoofdzakelijk Centraal-Azië, die tijdens de oorlog als Untermenschen werden behandeld en alle 101 om het leven werden gebracht.

Deze ruimte gaat bestaan uit een beleving aangevuld met artefacts en grafische elementen zoals foto’s, tekeningen en begeleidende teksten. Het gedeelte Na de oorlog staat stil bij de vondst van de graven van de vermoorde soldaten, de opsporing en berechting van oorlogsslachtoffers, de Koude Oorlog waarin de soldaten in de vergetelheid raakten. 

Bovenal staan ze hier stil bij de nog levende hoop om de wereld een klein beetje beter te maken: het nu nog steeds blijven zoeken naar de identiteit van deze naamloos begraven oorlogsslachtoffers en hun nabestaanden, de kans om toch nog mensen te helpen en te vertellen waar vader of opa is. En het levend houden van deze geschiedenis in de hoop dat volgende generaties iets leren van de impact van oorlog.

Foto's en Film

Met de ondersteuning van Contribute bracht Dilnaz Baratova in 2022 voor het eerst in haar 
leven een bezoek aan de executieplek en het graf van haar opa in Leusden. Het was een zeer 
aangrijpend en waardevol bezoek, dat vele mensen raakte. Dilnaz was de eerste nabestaande 
ooit die aanwezig was bij de jaarlijkse herdenking van de fusillade van 77 Sovjetsoldaten op 9 
april. Inzet: haar moeder Ilsja met de foto van haar vader.

De verbouwing van het museum is in volle gang